Quyết định khó khăn trong game là điểm mấu chốt tạo ra hệ quả tầm vĩ mô cho thế giới ảo và nhân vật — đây là tiêu chí chính để bài viết này liệt kê 10 tựa game có lựa chọn mang tính bước ngoặt. Danh sách tập trung vào những khoảnh khắc buộc người chơi đưa ra lựa chọn có hệ quả lâu dài cho cốt truyện, nhân vật và toàn bộ thế giới trong game. Spoiler cho các kết thúc xuất hiện trong bài.
10. Clair Obscur: Expedition 33
Quyết định: Số phận của Canvas
Tác phẩm kết thúc đối đầu trực tiếp giữa Verso và Maelle (Alicia) quyết định vận mệnh của “canvas” — thế giới mà các nhân vật sống trong đó. Lựa chọn hậu quả rõ ràng: chọn Verso sẽ xóa bỏ canvas và nhóm bạn trong đó, buộc Maelle/Alicia cùng gia đình phải đối diện với nỗi đau ở thế giới thực; chọn Maelle sẽ khôi phục những người đã mất trong canvas nhưng dẫn tới sự suy yếu dần của Maelle. Bài gốc nhấn mạnh rằng không tồn tại kết thúc hoàn toàn “tốt” hay “xấu”, kết quả phụ thuộc vào cách người chơi muốn giải thích hệ quả đạo đức và nhân sinh.
Cảnh kết thúc Alicia/Maelle trong Clair Obscur, lựa chọn quyết định số phận canvas
- Thể loại: Turn-Based RPG, JRPG, Fantasy
- Phát hành: 24/04/2025
- Developer: Sandfall Interactive
- Publisher: Kepler Interactive
- Engine: Unreal Engine 5
- Platforms: PS5, Xbox Series X|S, PC
- Thời lượng: ~29 giờ
9. Metaphor: ReFantazio
Quyết định: Tương lai Euchronia hay ảo ảnh utopia
Metaphor: ReFantazio đặt ra các lựa chọn đối thoại ở giai đoạn cuối có thể dẫn đến sự hủy diệt của vương quốc Euchronia nếu Will từ chối nhận danh tính hoàng tử hoặc liên minh với Louis. Ngoài ra, người chơi có thể chọn rời bỏ thực tại để sống trong một “utopia” giả tưởng vĩnh cửu. Bài gốc mô tả cơ chế khiến game khá rõ ràng về hướng hướng dẫn người chơi, nên những kết thúc tiêu cực hầu như phải có chủ ý để đạt được.
Biểu tượng đối đầu và giáo trình phân nhánh kết thúc trong Metaphor: ReFantazio
- Thể loại: RPG, JRPG, Action, Adventure
- Phát hành: 11/10/2024
- Developer: Studio Zero
- Publisher: Atlus
- Engine: GFD
- Platforms: PC, PS4, PS5, Xbox Series X|S
- Thời lượng: ~65 giờ
8. Elden Ring
Quyết định: Loại Elden Lord bạn muốn trở thành
Elden Ring cho phép nhiều tuyến kết thúc khác nhau khi nhân vật đạt ngai vàng: trở thành Elden Lord truyền thống, đồng hành với Ranni qua “Age of Stars”, hoặc thiêu rụi mọi thứ bằng Frenzied Flame. Bài gốc ghi nhận rằng các lựa chọn này có ý nghĩa hệ thống, và tác giả có xu hướng ưa thích kết thúc Frenzied Flame vì tính giải phóng sau quãng đường đầy thử thách.
Hình minh họa sự kiện Ranni và các kết thúc Age of Stars / Frenzied Flame trong Elden Ring
- Thể loại: RPG, Action
- Phát hành: 25/02/2022
- Developer/Publisher: FromSoftware / Bandai Namco
- Engine: Proprietary
- Platforms: PC, PS4/PS5, Xbox One/Series
- Thời lượng: ~58 giờ
7. Dishonored
Quyết định: Trả thù hay cứu lấy đế quốc?
Dishonored triển khai hệ thống đạo đức liên tục: hành vi giết chóc và phá hoại sẽ làm tăng mức “chaos”, dẫn tới dịch bệnh và sụp đổ xã hội; hành vi tàng hình, không giết chết mục tiêu lại mở ra tương lai tích cực hơn cho Đế quốc và nhân vật. Bài gốc chỉ ra rằng cơ chế này khuyến khích tái chơi nhiều lần để thấy rõ hệ quả của phong cách hành xử.
Cảnh gameplay Dishonored minh họa hệ quả hành động gây rối loạn xã hội
- Thể loại: Action, Adventure, Stealth
- Phát hành: 09/10/2012
- Developer: Arkane Studios
- Publisher: Bethesda
- Engine: Unreal Engine 3
- Platforms: PC, PS3, PS4, Xbox 360, Xbox One
6. inFAMOUS 2
Quyết định: Nhân loại hay người có siêu năng lực?
inFAMOUS 2 đặt ra ngã rẽ: Cole MacGrath phải quyết định hy sinh bản thân để cứu nhân loại hoặc ủng hộ tương lai ưu tiên cho những người có năng lực (conduits). Kết quả quyết định định hình định nghĩa anh hùng hay ác nhân cho Cole. Bài gốc đánh giá lựa chọn này là một trong những khoảnh khắc có tác động mạnh mẽ nhất trong series.
Hình minh họa Cole MacGrath và quyết định đạo đức trong inFAMOUS 2
- Thể loại: Action, Adventure
- Phát hành: 07/06/2011
- Developer: Sucker Punch
- Publisher: Sony
- Platforms: PlayStation 3
- Thời lượng: ~13 giờ
5. Deathloop
Quyết định: Phá vòng lặp hay duy trì nó?
Deathloop xây dựng cơ chế lặp thời gian. Ở phân đoạn cuối, Colt phải quyết định giết Juliana để phá vòng lặp (và chấp nhận cái chết của bản thân) hoặc từ bỏ và để vòng lặp tiếp diễn. Bài gốc phân tích khả năng đọc là lựa chọn duy trì vòng lặp mang tầng nghĩa meta, kích thích tái chơi, còn phá vòng lặp là giải pháp dứt khoát và “bình thường hóa” thế giới.
Cảnh kết thúc mở rộng Deathloop, quyết định đối diện Juliana và vòng lặp thời gian
- Thể loại: Adventure, FPS với yếu tố hành động lén lút
- Phát hành: 14/09/2021
- Developer: Arkane Studios
- Publisher: Bethesda
- Engine: Void
- Platforms: PC, PS5, Xbox Series X|S
- Thời lượng: ~17 giờ
4. Life Is Strange
Quyết định: Hi sinh Chloe hay hi sinh Arcadia Bay?
Life Is Strange đặt Max trước lựa chọn cuối cùng: quay lại thời điểm để cứu Chloe (mà phải chấp nhận cơn bão hủy diệt Arcadia Bay) hoặc buông bỏ để cứu cả thị trấn nhưng mất Chloe. Bài gốc mô tả đây là quyết định mang tính cảm xúc cao và là biểu hiện trực tiếp của xung đột giữa cá nhân và cộng đồng trong game.
Cảnh tâm điểm Life Is Strange minh họa khoảnh khắc Max đưa ra lựa chọn cứu Chloe hay cứu Arcadia Bay
- Thể loại: Adventure, Interactive drama
- Phát hành: 30/01/2015
- Developer: Dontnod Entertainment
- Publisher: Square Enix
- Engine: Unreal Engine 3/4
- Platforms: PC, PS3/4, PS Vita, Xbox 360/One, Switch, Mobile
- Thời lượng: ~15 giờ
3. Detroit: Become Human
Quyết định: Số phận của android và cuộc cách mạng
Detroit triển khai ba tuyến nhân vật (Kara, Connor, Markus) với các quyết định song sinh liên quan đến quyền tự quyết cho android. Lựa chọn cá nhân ảnh hưởng tuyến khác, có thể dẫn đến phong trào giải phóng android hoặc thất bại thảm hại cho phong trào dân quyền máy móc. Bài gốc nêu việc giữ được cả ba sống trong playthrough thể hiện khả năng tối ưu quyết định phức hợp của người chơi.
Hình đại diện Detroit: Become Human minh họa các nhân vật android và nhánh quyết định liên kết
- Thể loại: Adventure, Interactive drama
- Phát hành: 25/05/2018
- Developer: Quantic Dream
- Publisher: Sony
- Engine: Proprietary
- Platforms: PS4, PC
- Thời lượng: ~12 giờ
2. Mortal Kombat 11: Aftermath
Quyết định: Định lại mạch thời gian hay trao quyền cho Shang Tsung?
Trong phần mở rộng Aftermath, người chơi phải chọn bên giữa Liu Kang (reset timeline, khôi phục thực tại) hoặc Shang Tsung (nắm quyền thời gian và biến các anh hùng thành nô lệ). Mặc dù lựa chọn đơn giản về mặt kỹ thuật, hậu quả là quy mô đa vũ trụ, làm thay đổi định nghĩa về số phận của các nhân vật trong franchise.
Cảnh mô tả kết thúc trong Mortal Kombat 11 Aftermath, lựa chọn ảnh hưởng thực tại và đa vũ trụ
- Thể loại: Fighting
- Phát hành: 23/04/2019
- Developer: NetherRealm Studios
- Publisher: Warner Bros. Interactive
- Engine: Unreal Engine 3
- Platforms: Switch, PC, PS4/5, Xbox One/Series, Stadia
1. Injustice 2
Quyết định: Batman đại diện tự do hay Superman thiết lập chế độ độc tài?
Injustice 2 yêu cầu người chơi chọn phe cuối cùng: Batman bảo vệ tự do và phục hồi trật tự dân chủ, hoặc ủng hộ Superman để tái thiết thế giới dưới sự cai trị độc tài. Bài gốc lưu ý rằng cốt truyện của NetherRealm Studios, dù là game đối kháng, đã phát triển đủ để cung cấp những lựa chọn kịch tính mang tính chính trị và đạo đức sâu sắc.
Cảnh story mode Injustice 2, quyết định công-lợi ích và quyền lực giữa Batman và Superman
- Thể loại: Fighting
- Phát hành: 11/05/2017
- Developer: NetherRealm Studios
- Publisher: Warner Bros. Games
- Engine: Unreal Engine 3/4
- Platforms: PS4, Xbox One, PC, Mobile
- Thời lượng: ~10 giờ
Kết luận
Danh sách này tổng hợp các khoảnh khắc quyết định làm thay đổi hoàn toàn thế giới trong game, từ lựa chọn cá nhân tác động cộng đồng đến quyết định đa vũ trụ với hệ quả kéo dài. Mỗi tựa game đặt ra tiêu chuẩn khác nhau: một số thiên về hệ thống đạo đức liên tục (Dishonored, inFAMOUS 2), số khác là điểm nhánh kịch tính ở cuối (Elden Ring, Clair Obscur). Nếu mục tiêu là trải nghiệm hậu quả rõ ràng và khuyến khích tái chơi để khám phá mọi kịch bản, những tựa game trên đáng để thử.
Bạn đã trải nghiệm tựa game nào trong danh sách này? Chia sẻ chiến lược và quyết định của bạn để so sánh hệ quả giữa các playthrough.
